maandag 26 september 2011

Vergangenheitsbewältigung



Zaterdag ondervroeg ik Hans van der Heijde in boekhandel Van der Velde over diens roman 'Dagboek in blik'. Daarin is ondermeer een grote rol weggelegd voor de Tweede Wereldoorlog en de omgang met de herinneringen daaraan.

Het ene verleden roept het andere op. Na afloop vertelde een mevrouw dat ze probeert iets te schrijven over haar grootvader, die in een concentratiekamp is omgekomen. Het lukt maar steeds niet, omdat ze hem alle eer wil doen toekomen die hij verdient, zei ze.

Ook kwam meneer Ooiman (ik mag hem nu Willem noemen, maar hij was mijn wiskundeleraar, en dan blijf je altijd meneer), die vertelde dat hij zowel iemand in de familie had gehad die bij de SS had gediend en tot voor Stalingrad was gekomen als een die in het verzet had gezeten. Hij wilde daar eveneens over schrijven. Ook dit was een moeilijke zaak, die hem al jarenlang niet naar voldoening lukte.

Anders was het met de man met halflang, grijs haar die bij ons stond. Toen hij hoorde dat meneer Ooiman leraar was, schoot hem te binnen dat hij ooit in het telefoonboek het nummer van zijn leraar Duits had opgezocht. Zelf zat hij al lang niet meer op school, het was laat, misschien al twee uur 's nachts, en hij had gedronken. Hij vond het nummer en draaide het meteen, om de man in een klap alles te vertellen wat hij op school nooit had durven zeggen.

,,Wat zei die leraar?'', vroeg ik.

,,Dat weet ik niet meer'', zei hij en keek of het hem weinig kon schelen.

(De foto is van Irene Schaap)